El “Arte de predicar al pueblo” de Francesc Eiximenis (Traducción y Notas)

  1. Díaz Díaz, Pedro Rafael
Revista:
Florentia Iliberritana: Revista de estudios de Antigüedad Clásica

ISSN: 1131-8848

Año de publicación: 2018

Número: 29

Páginas: 277-362

Tipo: Artículo

Otras publicaciones en: Florentia Iliberritana: Revista de estudios de Antigüedad Clásica

Resumen

En este trabajo ofrecemos al lector interesado la primera traducción íntegra al español del Arte de predicar al pueblo de Francesc Eiximenis. Para nuestra traducción hemos utilizado la edición crítica del texto de Martí de Barcelona: “L’Ars praedicandi de Francesc Eiximenis”, Analecta Sacra Tarraconensia, 12 (1936), pp. 301-340.

Referencias bibliográficas

  • ALBERTE GONZÁLEZ, Antonio: Retórica medieval. Historia de las artes predicatorias, Madrid, Centro de Lingüística Aplicada Atenea, 20031, espec. pp. 124-127: “Francisco Eiximenis: Ars praedicandi” [Recensión de ROJAS RODRÍGUEz, Antonio: “ANTONIO ALBERTE GONZÁLEZ, Retórica medieval. Historia de las Artes predicatorias, Madrid, Centro de Lingüística Aplicada Atenea, 2003, 331 pp., ISBN: 84-95855-12-7”, Revista de Filología de la Universidad de La Laguna, 22 (2004), pp. 349-350].
  • Biblia Sacra iuxta Vulgatam versionem, adiuvantibus B. Fischer, I. Gribomont (†), h. F. D. Sparks, W. Thiele. Recensuit et brevi apparatu critico instruxit Robertus Weber (†) editionem quartam emendatam cum sociis B. Fischer, h. I. Frede, h. F. D. Sparks, W. Thiele. Praeparavit Roger Gryson, Stuttgart, Deutsche Bibelgesellschaft, 1994.
  • BRINES I GARCIA, Lluís: Biografia documentada de Francesc Eiximenis, OFM, València, Tink Factoría de Color, 2018; disponible también on-line en la siguiente dirección electrónica: http://www.antiblavers.org/galeria/albums/userpics/10223/Biografia_Documentada_Francesc_Eiximenis_OFM.pdf
  • BRISCOE, Marianne G. – JAYE, Barbara H.: Artes Praedicandi and Artes Orandi. Typologie des sources du Moyen-Âge, fasc. 61, Turnhout, Brepols Publishers, 1992.
  • CAPLAN, harry: “Classical Rhetoric and the Mediaeval Theory of Preaching”, Classical Philology, 28/2 (1933), pp. 73-96.
  • CAPLAN, harry: “Medieval Artes Praedicandi. A hand-List”, Cornell Studies in Classical Philology, 24 (1934).
  • CAPLAN, harry: “Medieval Artes Praedicandi. A Supplementary hand-List”, Cornell Studies in Classical Philology, 25 (1936).
  • CARRUTHERS, Mary: The Book of Memory. A Study of Memory in Medieval Culture, Cambridge, Cambridge University Press, 1990.
  • CATALÁN CASANOVA, Oriol: La predicació cristiana a la Catalunya baixmedieval. Un instrument de transformació cultural entre oralitat, scriptura, imatge, narració, música i teatre, Universitat de Barcelona, 2013; disponible también on-line en la siguiente dirección electrónica: https://www.tdx.cat/handle/10803/119770
  • CHARLAND, Thomas-Marie: Artes Praedicandi. Contribution à l’histoire de la rhétorique au Moyen Âge, Ottawa, Publications de l’Institut d’études Médiévales d’Ottawa – Paris, Libraire Philosophique J. Vrin, 1936.
  • DÍAZ Y DÍAZ, Pedro Rafael: “El «Arte de predicar» de Fray Martín de Córdoba. Traducción y Notas”, Fortunatae. Revista Canaria de Filología, Cultura y Humanidades Clásicas, 8 (1996), pp. 135-171.
  • EIXIMENIS, Francesc: Art de predicació al poble, Edició, traducció i próleg de Xavier Renedo Puig, Eumo Editorial, Universitat de Vic – Diputació de Barcelona, Textos Pedagògics, nº 47, 2009, espec. pp. xxv-Lxviii [Pròleg]; pp. 1-65 [Traducció].
  • GARCÍA BERRIO, Antonio – HERNÁNDEZ FERNÁNDEZ, Teresa: La Poética: Tradición y Modernidad, Madrid, Editorial Síntesis, S. A., 1990, Textos de Apoyo: Lingüística, n.º 15, espec. pp. 14-23: “La tradición clásica de la Poética”.
  • GILSON, Etienne: “Michel Menot et la technique du sermon médiéval”, Revue d’Histoire Franciscaine, 2 (1925), pp. 301-350 [publicado también en GILSON, Etienne: “Michel Menot et la technique du sermon médiéval”, en Les idées et les lettres, Paris, Libraire Philosophique J. Vrin, 1932, pp. 93-154].
  • La Santa Biblia, Traducida de los textos originales en equipo bajo la dirección del Dr. Evaristo Martín Nieto, Madrid, San Pablo, 1988.
  • LÁZARO PULIDO, Manuel – ÁLVAREZ ALONSO, José Félix: “El Ars praedicandi de Alfonso de Alprão. Introducción y Traducción (1)”, Revista Filosófica de Coimbra, 43 (2013), pp. 209-282, espec. pp. 210-236: “I. Introducción: algunas notas contextuales al Ars praedicandi de Alfonso de Alprão”; disponible también on-line en la siguiente dirección electrónica: https://digitalis-dsp.uc.pt/bitstream/10316.2/34109/1/RFC44_artigo11.pdf
  • LONGÈRE, Jean: La prédication médiévale, Paris, études Augustiniennes, Institut des études Augustiniennes, vol. 9, Série Moyen Âge et Temps Modernes, 1983.
  • MANCINELLI, Chiara: “Francesc Eiximenis y su programa pedagógico”, Revista Forma, vol. 03 (2011), pp. 101-109, espec. pp. 103-104: “El Ars praedicandi populo”; disponible también on-line en la siguiente dirección electrónica: https://www.upf.edu/documents/3928637/4018092/forma_vol03_10mancinelli. pdf/3b3cd806-d70b-4e06-b745-f63669047269
  • MARTÍ DE BARCELONA, O. M. Cap.: “Fra Francesc Eiximenis, O. M. (1340? – 1409?). La seva vida – Els seus escrits – La seva personalitat literària”, Estudis Franciscans, 40 (1928), pp. 437-500, espec. pp. 477-478: “Ars praedicandi populo” [publicado también en: MARTÍ DE BARCELONA, O. M. Cap.: “Fra Francesc Eiximenis, O. M. (1340? – 1409?). La seva vida – Els seus escrits – La seva personalitat literària”, ap. Lola Badia – Xavier Renedo (eds.): Studia Bibliographica, Girona, Colâlegi Universitari de Girona – Diputació de Girona, 1991, pp. 185-239].
  • MARTÍ DE BARCELONA, O. Min. Cap.: “L’Ars praedicandi de Francesc Eiximenis”, Analecta Sacra Tarraconensia. Anuari de la Biblioteca Balmes, 12 (1936), pp. 301-340, espec. pp. 304-340 (edición)
  • MURPHY, James J.: La Retórica en la Edad Media. Historia de la teoría de la retórica desde San Agustín hasta el Renacimiento, trad. esp. Guillermo hirata Vaquero, México, Fondo de Cultura Económica, Sección de Obras de Lengua y Estudios Literarios, 19861 [trad. esp. de MURPhY, James J.: Rhetoric in the Middle Ages. A History of Rhetorical Theory from St. Augustine to the Renaissance, Berkeley, University of California Press, 19741]; disponible también la edición original en inglés on-line en la siguiente dirección electrónica: https://books.google.es/books?id=8B5z0MiRnJ8C&pg=PA269&hl=es&sou rce=gbs_toc_r&cad=3#v=onepage&q&f=false
  • P. MARTÍ DE BARCELONA, O. Min. Cap.: “L’Ars praedicandi de Francesc Eiximenis”, Estudis Universitaris Catalans, 21 (1936), espec. pp. 3-40 (edición)
  • P. MARTÍ DE BARCELONA, O. Min. Cap.: “L’Ars praedicandi de Francesc Eiximenis”, Homenatge a Antoni Rubió i Lluch. Miscel∙lània d’Estudis Literaris, Històrics i Lingüístics, vol. ii, Barcelona, 1936, pp. 301-340
  • RENEDO PUIG, Xavier: “Tres Notes sobre l’Ars praedicandi populo de Francesc Eiximenis (Autoria, Datació i Contingut)”, Anuario de Estudios Medievales, 42/1 (2012), pp. 253-271, espec. pp. 263-269: “Uns consells circa predicacionem que no són d’Eiximenis”; disponible también on-line en la siguiente dirección electrónica: http://estudiosmedievales.revistas.csic.es/index.php/estudiosmedievales/ article/viewFile/394/401
  • RIVERS, Kimberly: “Memory and Medieval Preaching: Mnemonic Advice in the Ars Praedicandi of Francesc Eiximenis (ca. 1327-1409)”, Viator. Medieval and Renaissance Studies, 30 (1999), pp. 253-284, espec. pp. 262-273: “The Ars Praedicandi of Francesc Eiximenis”; pp. 280-283: “The Use of Francesc’s Methods by Other Medieval Authors”.
  • RUBIO AVAREZ, Fernando, O. S. A.: “Ars Praedicandi de Fray Martín de Córdoba”, La Ciudad de Dios. Revista Agustiniana, vol. 172 (1959), pp. 327-348.
  • Sagrada Biblia, Versión Oficial de la Conferencia Episcopal Española, Madrid, Biblioteca de Autores Cristianos, 2012.
  • Vulgatae editionis Bibliorum Sacrorum Concordantiae ad recognitionem jussu Sixti V. Pontif. Max. Bibliis adhibitam, recensitae atque emendatae ac plusquam viginti quinque millibus versiculis auctae insuper et notis historicis, geographicis, chronologicis locupletatae, cura et studio F. P. Dutripon, BarriDucis, Ludovicus Guérin... editor – RR. PP. Coelestini, successores, 1874.
  • WENZEL, Siegfried: The Art of Preaching: Five Medieval Texts and Translations, Washington D. C., The Catholic University of America Press, 2013, espec. pp. 256-260: “Editions and Translations of Artes praedicandi”.
  • WENZEL, Siegfried: Medieval Artes Praedicandi. A Synthesis of Scholastic Sermon Structure, The Medieval Academy of America, University of Toronto Press, Medieval Academy Books, nº 114, espec. Part I: “The Artes”, cap. 28: “Francesc Eiximenes (Eiximenes)”.
  • YATES, Frances Amelia: El arte de la memoria, Traducción de Ignacio Gómez de Liaño, Ediciones Siruela, S. A., Serie Mayor, Biblioteca de Ensayo, nº 40, Madrid, 2005 [trad. esp. de YATES, Frances Amelia: The Art of Memory, Chicago, University of Chicago Press, 1966]; disponible también on-line la traducción española en la siguiente dirección electrónica: https://filosofiadelatecnica.files.wordpress.com/2015/03/yateselartedelamemoria.pdf